Şaşılık nedir?

Şaşılık (strabismus), iki gözün aynı anda aynı noktaya odaklanamaması durumudur. Bir göz düz bakarken diğeri içeri (ezotropya), dışarı (ekzotropya), yukarı (hipertropya) veya aşağı (hipotropya) doğru kayabilir. Bu durum göz kaslarının koordinasyon bozukluğundan kaynaklanır.

Teknik Tanım

• Fizyolojik Temel: Normalde beyin, her iki gözden gelen görüntüleri birleştirerek tek, üç boyutlu bir görüntü oluşturur. Şaşılıkta, beyin iki farklı görüntü aldığı için bu birleşimi yapamaz ve genellikle daha iyi gören gözün görüntüsünü kabul eder. Zayıf olan gözde ambliyopi (görme tembelliği) gelişebilir.

• Sınıflandırma: Şaşılık konjenital (doğuştan) veya edinsel (sonradan gelişen) olabilir. Gözün kayma yönüne göre de sınıflandırılır.

Belirtiler

• Bir veya her iki gözde fark edilebilir bir kayma

• Nesneleri çift görme (diplopi)

• Derinlik algısında zorlanma

• Okuma sırasında zorlanma ve göz yorgunluğu

• Başın eğik tutulması veya bir gözün kapatılması

Tanı ve Ölçüm

Şaşılık tanısı, göz kayması testleri (örtme-açma testi gibi), göz hareketlerinin değerlendirilmesi ve refraksiyon muayenesi ile konulur. Çocuklarda erken tanı, tedavi başarısı için hayati öneme sahiptir.

Tedavi Yöntemleri

• Gözlük: Özellikle hipermetropiye bağlı şaşılıklarda gözlük tedavisi ilk adımdır.

• Göz Egzersizleri: Göz kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler yapılabilir.

• Kapama Tedavisi (Oklüzyon): Görme tembelliği olan çocuklarda, iyi gören gözün kapatılarak zayıf olan gözün çalışmaya zorlanmasıdır.

• Cerrahi: Göz kaslarının gerilimi veya pozisyonu ayarlanarak gözlerin hizalanması sağlanır. Bu operasyon, gözlerin daha düz durmasını sağlar ancak bazen tek başına görme tembelliğini düzeltmeyebilir.

Özet

Şaşılık, sadece kozmetik bir sorun olmayıp aynı zamanda görme gelişimini etkileyebilen önemli bir durumdur. Özellikle çocukluk çağında erken teşhis ve tedavi ile kalıcı görme kaybı önlenebilir.